بانوي پهلو شكسته - ويژه نامه فاطميه اول - بيان ده وجه در معني اسم فاطمه

بيان ده وجه در معني اسم فاطمه

اول از حضرت صادق عليه‏السلام مرويست که فرمود سميت فاطمه لانقطاعها عن نساء زمانها فضلا و دنيا و حسبا يعني فاطمه ناميده شد بجهت اين که از زنان زمان خود منقطع بود و جدا بود بواسطه فضل و دين و حسب و البته آنچه مفيد است فضل و دين و شرف و حسب است.

2- سميت فاطمه لانقطاعها عن فواطم التسعه چون آنها در کفر متولد شدند و فاطمه وليده اسلام است.

3- و در علل الشرايع از حضرت باقر عليه‏السلام روايت کند که چون فاطمه متولد شد (اوحي الله عز و جل الي ملک و قال له انطلق الي محمد و قل له سمها فاطمه فسماها فاطمه ثم قال اني فطمتک بالعلم و فطمتک عن الطمث پس حضرت باقر عليه‏السلام فرمود والله لقد فطمها الله تعالي بالعلم و عن الطمث بالميثاق) در اين حديث چهار مطلب است اول ملکي اسم فاطمه را بر زبان پيغمبر جاري فرمود دوم فطام فاطمه بالعلم سوم فطامش از طمث چهارم کلام امام عليه‏السلام که بقسم خبر از وقوع قول حضرت رسول داده با ضميمه‏ي ميثاق و معني فطام بعلم يعني ترا شير دادم تا بي‏نياز شدي و ترا بسبب علم از جهل جدا کردم و اين بيان کنايه است که فاطمه در بادي فطرت بعلوم ربانيه عالمه بوده است

4- از حضرت صادق مرويست که فرمود (افتدري اي شئي تفسير فاطمه قال لا قال (ع) فطمت عن الشر) يعني از شر بديها بريده و جدا شده و اگر لازم نباشد فطمت يعني فاطمه خود را از همه شرور دور نمود

5- قال النبي صلي الله عليه و آله و سلم سميت فاطمه فاطمه لفطمها عن الدنيا و لذاتها و شهواتها يعني بجهت انقطاع و انفطام او از دنيا و لذات و شهوات آن او را فاطمه ناميدند کانه از وقتي که آن ملک نازل شد و او را فاطمه خواند دنيا را نخواست و اعراض از ماسوي الله کرد، و من المهد الي اللحد روي دلش بسوي آخرت و پروردگارش بود چون محبت دنيا از دلش بريده شده بود مالک محبت حق شد و از اين جهت در دنيا با آنهمه قدرت و کمال کرامت در آن زمان قليل با نهايت سختي و عسرت گذرانيد.

6- در علل الشرايع از عبدالله محض پسر حسن مثني از حضرت سجاد عليه‏السلام حديثي آورده است که حاصلش اين است عبدالله سؤال کرد چرا فاطمه را فاطمه‏ ناميدند فرمود چون فاطمه متولد شد و خلافت و امامت را در ذريه او خداوند متعال قرار داد فبهذا سميت فاطمه‏ي لانها فطمت طمعهم

7- رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم در حق فاطمه‏(ع) فرمود من عرفها حق معرفتها ادرک ليله القدر وانما سميت فاطمه‏ي لان الخلق فطموا عن کنه معرفتها و في خبر آخر انما سيمت فاطمه لان اعدائها فطموا عن حبها

معرفت فاطمه‏ي زهرا دو قسم است اول معرفت اسم و حسب و نسب و جمله قليله از حالاتش و اين قسم از معرفت از اين حديث معلوم است که رسول صلي الله عليه و آله و سلم دست فاطمه را گرفت و فرمود (من عرفها فقد عرفها و من لم يعرفها فهي فاطمه‏ي بضعه مني و روحي التي بين جنبي الحديث) آنجناب در اين تعريف خواسته است اتحاد خودش را بفاطمه‏ي زهرا که دلالت بر کمال فضل و شرف او مي‏کند بمردم بفهماند يعني فاطمه را بدين گونه بشناسيد و او را چون روحي در قالب و قلب من بدانيد و اين قسم از معرفت نتيجه‏اش اين است که با روح و قلب و پاره تن پيغمبر بايد مردم عمل بنمايند آنچه با پيغمبر عمل مي‏کردند و حرمت جان پيغمبر حرمت پيغمبر است و احترام جزء اعظم احترام کل است.

و قسم دوم معرفت بكنه و حقيقته و احاطه تامه‏ي بتمام مقامات و کمالات و فضائل و فواضل اوست و اين قسم از معرفت براي احدي حاصل نمي‏شود و حديث (و هي الصديقه الکبري و علي معرفتها دارت القرون الاولي) همان معرفه اجماليه است و عجز انسان از ادراک هر شيئي و شخصي بواسطه کثرت اوصاف و آيات اوست و هر قدر اوصاف موصوف زيادتر است موصوف قدر و شأنش در انظار عظيم‏تر مي‏نمايد و چون انسان ناقص بواسطه فقدان آن مقامات عاليه در مقام داني و سافل است بمقام عالي نرسد و نتواند او را بشناسد پس چگونه ما حقيقت نبوت را مي‏توانيم بشناسيم مانند اسم عظم و ليله القدر و ساعت مستجابه‏

8- قال الباقر عليه‏السلام (انما سميت فاطمه‏ي بنت محمد الطاهره لطهارتها عن کل دنس و طهارتها من کل رفث و مارات يوما حمره و لا نفاسا) در معني طاهره و بتول ( در كتاب رياحين الشريعة ) اشاره باين معني شد و اين عبارت اخراي فطمت عن الطمث و رفث بمعني فحش است و اين دو طهارت اشاره بپاکي فاطمه زهرا است از پليديهاي ظاهر و باطن و تعدد ذکر طهارت بر حسب تعدد و اختلاف متعلق است از آنکه دنس و رفث صريح است با دناس ظاهره و ارجاس باطنه مانند تعدد ذکر اصطفا در حق مريم (ع)

9- از علل الشرايع از محمد بن مسلم ثقفي روايت کرده که گفت از حضرت باقر عليه‏السلام شنيدم که فرمود حضرت فاطمه زهرا (ع) بر در جنهم وفقه دارد و در آن روز بين هر دو چشم هر مرد مؤمن و کافر نوشته مي‏شود هذا مؤمن هذا کافر و دوستار فاطمه که گناهکار است بين دو چشم او نوشته مي‏شود هذا محب پس دوستار گناهکار را بسوي آتش مي‏برند آنگاه فاطمه در مقابل خود عرض مي‏کند (الهي و سيدي سميتني فاطمه و فطمت بي من تولاني و تولي ذريتي من النار و وعدک الحق و انت لا تخلف الميعاد) حق تعالي مي‏فرمايد راست مي‏گوئي اي فاطمه‏ي من ترا فاطمه‏ي ناميدم و دوستان و ذريه ترا از آتش جهنم جدا کرده‏ام و وعده من حق است اين که امر کردم آنها را بسوي آتش براي اينکه در حق آنها شفاعت بنمائي شفاعت کن که من شفاعت ترا قبول مي‏نمايم تا ملائکه و انبياء و اهل موقف بدانند در نزد من مکانت و منزلت ترا پس هر کس بر پيشاني او محب نوشته است او را شفاعت بنمايد

و خرگوشي در شرف النبوه و کلبي نسابه از حضرت صادق عليه‏السلام از رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم روايت نموده که آن حضرت از حضرت رسول سؤال نمود که آيا مي‏داني فاطمه‏ي را چرا فاطمه ناميده شد آن جناب عرض کرد از براي چه فرمود لانها فطمت هي و شيعتها من النار

10- (سميت فاطمه بهذا الاسم لانها فطمت و تبلت عن النظير) يعني فاطمه زهرا (ع) از مثل و مانند خود مفطومه و منقطعه شده، و اين وجود ده گانه همه بيان مصداق و با هم تنافي نيست يعين فاطمه بهمه اين شئونات متصفه است و همه اين فضائل از خصائص اوست (فسبحان من خصها باعظم الفضائل و ميزها عن خلقه باکرم خصائل و شرفها و رفع قدرها و اکرامها و اکثر نسلها و جعل کل حال من احوالها آيه باهره و کل طور من اطوارها معجزه ظاهره)

توضیحات

شهادت

13 فروردين 1391

حجة الاسلام شیخ جعفر كمالي

45849