ولادت عقیله بنی هاشم
ولادت عقیله بنی هاشم
در تاريخ ولادت زينب عليها السلام اختلاف است. در رياحين الشريعه آمده است که ميلاد آن حضرت را، برخي پنجم ماهجمادي الاُولاي سال ششم، بعضي اوايل شعبان آن سال، بعضي در ماه رمضان و برخي ديگر در دهه آخر ماه ربيعالثاني و طبق نقلي ماه محرم سال پنجم هجرت ذکر کردهاند ولي هيچيک از اين اقوال دليل محکم تاريخي ندارد. اين عدم اتفاق نظر در مورد تاريخ وفات آن مخدره نيز به چشم ميخورد به طوري که برخي آن را در ماه رجب سال 62 و بعضي در چهاردهم رجب سال 62 دانستهاند. همچنين در مورد محل دفن و قبر ايشان نيز اختلاف است. برخي قبر آن بانوي بزرگوار را در مدينه، جمعي در شام و گروهي در قاهره پايتخت مصر ميدانند. يکي از سادات در ولادت و فضيلت زينب کبري دختر اميرالمؤمنين عليهما السلام مولوديهاي سروده است که بخشي از آن چنين است:
دوستان! گشت عيان نور خدا پنجم ماه جمادي الاولي از جمال و رخ بانو زينب يعني از آينه علم وادب اختر پاک سماوات عُلي دختر شير خدا و زهرا مهربان خواهر و يار سبطين با حسن همدم و همکار حسين مقدمش بر همه بادا مسعود حق نگهداردش از چشم حسود لالهاي بود ز باغ ايمان که بهدل داشت بسي داغ، نهان داغش از بس به دلِ سوخته بود لالهسان، چهرهاش افروخته بود حوريان محو رخ نيکويش قدسيان مات شکنج مويش عود ريزيد به مجمر بسيار مشک ريزيد ز دامن خروار شمع جمع حرم آل عبا بود شهزاده آزاده ما که بدو بار به منزل برسيد کشتي عشق به ساحل برسيد يعني از بَعد شهيد بيسر بُرد اين بار اسيري، خواهر تا اسارت به شهادت يکجا زنده گرداند آيين خدا گل گلزار نبوت چه شکفت جد او نام ورا زينب گفت يعني او زينت بابش علي است که از او نورخدا منجلي است جلوه احمدي از او پيدا صولت حيدريش چهره نما سينهاش مخزن اسرار خدا چهره آيينه آثار خدا آري اين نکته مسلّم باشد عالمه غير معلم باشد نگهي گرم و سري افکنده يعني از جان به حسينم بنده با برادر همه جا همراهم من کمين بنده او، اوشاهم تهيم از خود و پر از اويم عشقش از روز ازل بُدخويم اي دل ارطالب فيضي به ادب بوسه زن درگه بانو زينب سرورا! بنده نوازي کن ساز جندقي را به نگاهي بنواز گفتم اين شعر به عيد مولود تا شود توشه به روز موعود
نام و کنيه
زينب در لغت به معناي درخت نيکو منظر آمده و ممکن است مخفف زين و أب يعني زينت پدر باشد. براساس متون تاريخي و روايات، اميرالمؤمنين دو يا سه دختر به نام زينب داشته که بانوي شجاع کربلا زينب کبري بوده است و چنان که شيخ مفيد و برخي ديگر گفتهاند زينب صغري همان خواهر مادري زينب يعني امّکلثوم بوده است ولي شيخ مفيد؛ در پايان کلام خود، در زمره فرزندان عليعليه السلام به زينب صغراي ديگري اشاره ميکند که مادرش کنيز بوده است. يکي از القاب حضرت زينب که در روايات هم آمده است عقيله يا عقيله بنيهاشم به معناي زن ارجمند و يکتا در ميان خويشاوندان ميباشد. و در ميان کنيههاي زينب عليها السلام نيز امّکلثوم و امّعبداللَّه ذکر شده که بر اساس اين نقل، زينب امّکلثوم کبر و خواهرش امّکلثوم صغري است. با اين حال در بسياري از کتابها مانند مناقب ابن شهرآشوب و شرح نهجالبلاغهي ابن ابيالحديد ، خواهر آن بانوي معظمه را امّکلثوم کبرا ميدانند و براي زينب عليها السلام چنين کنيهاي ذکر نکردهاند.
زینب عقیله بنی هاشم ص 10
- توضیحات
- رجب المرجب
- 17 خرداد 1391
- قنبر حيدري
- 5554